Frostpunk çıkalı 6 yılı aşkın bir süre geçti. Cıvıl cıvıl bir Nisan ayında evlerimize ayazı getiren Frostpunk, günden güne daha fazla kişiye ulaştı ve çokça beğeni topladı. Haliyle böylesi ilgi odağı bir yapımın devamının geleceğini de tahmin etmesi zor olmadı. Takvimler 2021 yılını gösterirken de o beklenen duyuru geldi. 11 bit Studios Frostpunk 2‘yi 12 Ağustos’ta duyurdu.
Yıllar boyunca şehir kurma, yönetme ve bunların yanında strateji, koloni simülatörü gibi türlerde ilk akla gelen Frostpunk, devam oyunu ile de seri olarak yerini sağlamlaştırıyor. İlk yapıma şans vermiş ve beğenmiş ancak türün büyük bir tutkunu olmamam neticesinde bağımlılık boyutuna çıkarmamış bir kimse olarak ben, bugün daha üst model bir ürün inceler edasıyla sizleri Londra’da pek sıcak olmayan ama içten bir gezintiye çıkaracağım. Öyleyse ne duruyoruz lafı daha da uzatmadan Frostpunk 2 incelememize koyulalım.
30 yıl sonrasındaki Yeni Londra’dan buz kesmeden devam
Hikayemiz anlaşılacağı üzere pek kopuk ilerlememekte. Zaten hikayenin bize salt bir amaç verip kendi yolumuzu çizmemizi istediği de ortada. Geçen 30 yılın ardından elbet bir şeyler değişmiş yalnız soğuk değişmeyen yegane unsur olarak kalmış. Haliyle topluluğumuzun bu dondurucu soğuklarla cebelleşip kırılmasına engel olacak bir kimlik arayışına çıkılıyor ve bilin bakalım kim öne çıkıyor. Öncesinde de olduğu gibi biz ekran başındaki oyuncular bu görevi tüm zorluluğuyla kucaklıyoruz.
Frostpunk 2’nin bölüm bölüm ilerleyen yapısında kilit rolü oynadığımız aşikar. Liderlik vasfımızın ve stratejik dehamızın yer yerse kurnazlığımızın teste tabi tutulduğu bu bölümlerde, toplulukları her ne olursa olsun hayatta tutabilecek biricik kimse oyuncu. Tam bu işin üstesinden geldim artık sırtım yere gelmez dediğiniz an devreye giren yeni bir faktörle belki de eskisinden daha kötü bir durumla karşılaşmanız pekala olası.
Böylesi bir vaziyette zaten rehavete kapılmanın veya tembelliğe çekilmenin hiçbir vakit faydası olmaz. Petrol bittiyse kömür, kömür azaldıysa petrol. Elinizdekilerin şu an için yetmesi hiçbir anlam ifade etmez. Kaldı ki benzin vardı da biz mi içtik demek de işe yaramıyor. Yaşamak daha da önemlisi yaşatmak istiyorsan eğer fazlasını bulmak ve stoklaman zorundasın. Aksi halde sıcak günlere elveda..
İlk yapımdaki Captain rolümüz bu kez pek çok kez duyacağımız Steward’a evrilmiş ve diktatörlük rejimi de biraz kırılmış. Yeni Londra ve toplulukları demokrasi ile tanışmış. Konsey tarafınca yürürlülüğe sokulan yasalarca şekillenen cesur bir karar alınmış. Biraz kırılmış dememizin sebebine gelecek olursak bizzat bizim verdiğimiz ve topluluklarca hoş veya hoş görülmeyen ana kararlar yer alıyor. Oyunumuzun bu kararlara göre değişkenlik gösterdiğini de söyleyebiliriz hatta. Lakin tam anlamıyla diktatörlük taslamadığımız gün gibi ortada artık konsey var.
Demokrasi pek çok görüşçe günümüze de en uygun yönetim biçimi olarak öne sürülebilir. Ancak bu demek değildir ki her zaman doğru seçimler yapılır veya bu seçimlerin bazı ağır sonuçları olmaz. Farklı görüşlere, geçmişlere etnik kökenlere ve elbet farklı ideallere sahip pek çok insan bu işleyen makinenin birer dişlisi, parçasıdır.
Frostpunk 2’de durum tam olarak bu. Birbirine yer yer benzer yer yerse farklı topluluklar ve görüşleri. Bölümlerce gelişen bu senaryoda kimin isteğinin yerine getirilip iyi ilişkiler kurulduğu pek bir önemli. Dengeyi sağlayamaz iseniz bir hayli zorlanacağınız kesin. Çünkü Frostpunk’takine benzer ufak bir grubu değil çok daha büyük çaptaki bir gruba önderlik edeceksiniz. Üstelik farklı lokasyonlarda eş güdümlü yürütmeniz gereken çalışmalar ve koloniler de olacak.
Tüm bunlar nazarında şunları gözler önüne serelim: Hikaye modumuz bölümlerce bazı hedefler ve pekala hayatta tutulacak bir insanlık sunmakta. Farklı zorluk modları ve çeşitli unsurlar ile keyifli bir oynanış sunmuş ve güzel atmosferi ile ekrana kitlemekte sorun yaşamayan bir Frostpunk 2 oyuncularla buluşmuş. Bu bölüm için son olarak kendi temasını cesur kararlarla genişlettiğini ve insanlığı hayatta kalmanın da ötesine yeniden gelişme dönemiyle baş başa bıraktığını söyleyebiliriz.
Kaynak — İnsan Yönetimi bağlamında Etik Çelişkisi ve oynanışa yansımaları
Her ne kadar kaynaklar kısıtlı olsa da Frostpunk 2’nin bana göre daha zorlayıcı noktası insan yönetimi bilhassa siyaset. Çünkü kaynakları bir şekilde buluyor teknolojiyi geliştirerek verimli kılabiliyoruz. Lakin insanlar için bunu yapabilmek mümkün değil. Farklı topluluklar arasında dengeyi kurmak ve şehir gelişimi noktasındaki taleplerini karşılamak bence daha zorlayıcı. Biraz detaylandıracak olursam birbirinin tamamen tersi düşünen gruplar mevcut ve birinin lehine alacağınız kararda öbür tarafın tepkisini tahmin etmek zor değil. Haliyle dengeli bir politika izlemekte fayda var yoksa bir topluluğu tamamıyla karşıya almak başınıza gelebilecek en iyi şeylerden değil şüphesiz.
Kaldı ki bir topluluğu tamamen sindirmek de pek mümkün değil. O yüzden yinelemekte fayda var sürekliliği ve insanlığın hayatta kalmasını sağlamak için dengeli bir politika izlemek tavsiye edilir. Yalnız bunun da pek kolay olmadığı apaçık ortada. Yeri geliyor öyle kararlar veriyorsunuz ki insanlığınızı sorgulama saatleri ile baş başa kalıyorsunuz. Toplulukların ayakta kalabilmesi için bu gerekiyor mu evet ancak yitip gitmeyen insanlığınız buna razı gelecek mi? Büyük bir ikilemde bırakabiliyor.
Mesela şehrimizin verimliliğini artırmak açısından yalnızca nitelikli kimseleri gruba dahil edebiliriz ama bu demek oluyor ki pek çok insanı ailelerinden ayıracağız. Ya da başka bir noktada bulduğumuz kaynakları sırf bize düşen pay artsın diye oradakileri yok sayıp zorla alacak mıyız gibi ve dahası Frostpunk 2’de bulunuyor. Büyük küçük demeden verdiğimiz çoğu kararın uzun veya kısa vadede artı ve eksileri bulunuyor. Bir de elbet etik kısmı yer alıyor ki orası artık size kalmış.
Bu çerçeveyi yerine koyaraktan oynanışa yansımalarına gelelim. Her bir topluluk kendi görüşleri doğrultusunda teknolojik gelişmeler sunmakta. Frostpunk 2’nin selefine göre öne çıkan noktalarından biri bu. Oyundaki birimimiz Isı Pulu ile farklı kategorilerde toplulukların araştırmalarına bütçe ayırabiliyoruz.
Bu araştırmalar elbet topluluk ile olan ilişkimiz yönünde belirleyici ancak tek artıları bu olmuyor. Araştırmalar sonucu elde edilen teknoloji ile kaynakları daha verimli kullanmak veya şehirde düzeni sağlamak gibi icraatler hayata geçirmek mümkün. Göz ardı etmemekte fayda var çünkü bu binalar çoğu zaman sizi ipten alabiliyor.
Peki topluluklar ile bu gibi konuları nerede müzakere ediyoruz? Elbette bir konseyde. Demokrasi geldi dediysek öyle sözde falan değil. Bildiğiniz bir konsey şehrin tam ortasına yerleştirilmiş. Burada topluluklarca yasalar oyluyor ve geçip geçmemesi üzerine topluluklarla ayrı müzakerelere girebiliyoruz.
Hemen üstte bahsettiğimiz araştırmaları yapma vaadiyle bir yasa için evet veyahut hayır oyu vermeleri sağlayabiliyoruz mesela. Sözümüzü tutarsak ne ala tutmazsak kimseyi dövmüyorlar nasılsa değil mi? Dövmeseler de dövmekten beter ediyorlar. Eğer ipin ucunu kaçırırsanız iç karışıklıklara ve başarısızlığa kadar uzanıyor yol.
Şehrimiz bu şekilde. Peki şehrin dışında insanlığı ne bekliyor o kısma gelelim. İkinci bölümde tanıştırıldığımız keşif ekipleri ile şehrin dışında kaynak ve dahasının arayışına çıkıyoruz. Belirli binalarla bu arayışı, ekip üyelerini artırmak veya tehlikeyi azaltmak gibi bonuslarla kolaylaştırmak da mümkün.
Bir tercih şansına nail olduğumuz bir diğer yer ise burası oluyor. Dilersek uzun vadede kaynak elde etmek için yollarla şehre bağlayabilir veya hemen elde etmek uğruna tüm bir tesisi parçalayadabiliriz. Kısaca durum neyi gerektirirse de diyebiliriz. Yeni insanları şehrimize kazandırmak veya işlevsel başka bonuslara sahip keşiflerle listeyi daha da uzatabiliriz.
Değinmem gereken bir başka husus ise bu kararların hadi şu olsun diyip basitçe alınamayacağı noktasında. En azından bazılarının diyeyim. Özellikle başka kolonilerin kaderini de içeren seçimlerde birtakım gereksinimler bulunmakta. Şehir gelişimi veya keşif, muhafız birliklerinin miktarı gibi etkenler karar için ön şart olmakta.
Bu başlığın ve incelemenin buraya kadar olan kısmından da anlaşılacağı üzere, Frostpunk 2 insan ilişkilerinin de ön planda tutulmak istendiği bir yapım olmuş. İnsanlığı yalnızca hayatta tutmak değil yeniden bir gelişim sürecine de sokmamız isteniyor ki bu ırk süregelmeye devam etsin. Yapıma kazandırılan yeni mekanikler ile de bu durum güzelce işlenmiş ve o Frostpunk temasına yedirilmiş.
Yeniden oynanabilirliğin zirvesi
Frostpunk 2 prolog diyebileceğimiz minik eğitim kısmını dahil edersek 1 minik 5 tane de büyük çaplı bölüm sunmakta. Bunların her birinde farklı topluluklara odaklanıp ilerleyebilir veya dengeyi gözetebilirsiniz. Hal böyle olunca deneyebileceğiniz veya alabileceğiniz pek çok farklı karar ve yasa bulunuyor. Tüm bunların ışığında Frostpunk 2’nin yeniden oynanabilirliğinin yüksek kılındığını ifade edebiliriz. Farklı farklı stratejiler deneyerek ilerleyebileceğimiz yapısı, bölüm bölüm sunulan yeni içeriklerle de işlevsel bir yapı oluşturmuş.
Gerek fikir ağacı gerekse hükmünü verebileceğimiz yasalarla farklı bonuslar ve pekala eksiler sunan kararlar kaptanın ardından kahya olarak adlandırabileceğimiz bizlerin ellerinde. Bunun yanı sıra daha majör etkileri olan bölümlerce dağıtılmış büyük kararlar da oyuna etkimekte. Bu bağlamda hikaye modunu ilk kez bitirmenin yaklaşık 4-5 saat süreceği elbet daha uzun ve kısa vakitlerde de bitirileceği ortada. Lakin bahsettiğim ve bahsetmeye devam edeceğim etmenlerle bu süre katbekat artıyor. Bu unsurların başında ise ütopya modu ve elbet özelleştirilebilir zorluk modları gelmekte.
Ütopya ve zorluk modları hikaye modunda iyice ustalaştıktan ve artık kolay geldiğini hissettiğiniz an itibariyle dahasını sunan oyun modları olarak öne çıkıyor. Zorluk modlarının birtakım düzenlemelerle oyunun size döktüreceği terleri ayarladığını, Ütopya içinse tam anlamıyla bir sandbox deneyimi olduğunu söyleyebiliriz. Öyleyse daha geniş kapsamlı ütopya moduna biraz daha değinelim.
Bu mod içerisinde tam 7 farklı harita barındırıyor. Her harita ise içerisinde 2 farklı seçim, zorluk modu ve zorluk modlarının da babası afetzede modunu sunmakta. Bu belirleyicilerden ilki amaç ikincisi ise yer alacak topluluklar. Bunları tamamıyla rastgele olarak da gelmesini sağlayabilir veya kendi tercihimizi işaretleyebiliriz. Zorluk modları kademeli olarak daha dişli bir oyun sunacakken afetzede modu ise oyunu durdurmanın ve oynanış esnasında kaydetmenin mümkün olmadığı bir mod. Yalnızca çıkış yaparken kayıt almanıza müsaade ediyor.
Tüm bunları göz önünde bulundurunca Frostpunk 2’nin yeniden oynanabilirliği yüksek bir oyun olduğunu öne sürebiliriz. Gerek hikaye modundaki farklı yollar gerekse sandbox deneyimi vaat eden ütopya modu ile bir kez bitirmenin yetmeyeceği sonrasında geri dönmek isteyeceğiniz bir yapı oluşturulmuş. Tam mod desteğine de sahip olmasıyla bu kısımda gerçekten büyük bir işe imza atmış.
Optimizasyon, erişilebilirlik seçenekleri ve buglar
Frostpunk 2 modern sistemlerin bilhassa da ekran kartlarının sunduğu teknolojiden faydalanıyor. DLSS veya FSR gibi deneyimi iyileştiren teknolojileri oyuncunun takdirine bırakıyor. Bunların haricindeyse tamamıyla ayarlanabilir bir grafik skalası sunmakta. Önerilen olarak 16 GB RAM’in yanı sıra 2060 ve muadillerini talep eden bir yapım için bu kısmı özelleştirilebilir tutmak, oyuncu açısından memnuniyetle karşılanacak olsa gerek.
Benim yaşadığım en büyük sorun seste yaşanan bazı bozulmalar idi. Kullanmış olduğum kulaklık veya bilgisayarımdan kaynaklanmadığından emin olmak içinse farklı denemeler yaptım. Aniden yaşanan bu sorun oyunu kapatıp açınca gitmekle beraber nadiren yineledi. Doğruyu söylemek gerekirse sebebini bulamadığım ve dolayısıyla çözemediğim gelgelim ki büyük olmayan bir sorun olarak deneyimime yansıdı. Bir iki kez de FPS düşüşleri yaşadım neyse ki akışı bozacak veya kayıt dosyamda kalıcı hasarlar bırakacak cinsten değildi. Yani optimizasyonu üzerine gereken mesainin harcandığını sonuç olaraksa iyi bir işin ortada olduğunu ifade edebiliriz.
Frostpunk 2 selefinin üzerine ne koyuyor, önce ilk oyunu oynamalı mıyım?
Frostpunk 2 görsellik ve atmosfer noktasında pekala çok daha iyi bir iş çıkarıyor. Gelişen teknolojileri elinin tersiyle itmiyor bilakis kucaklıyor. Hem görsel olarak hem de oynanış olarak dahasını sunuyor. Önceki oyunu alıp cilalayıp ufak tefek şeyler ekleyip bırakmıyor. Cesur kararlara imza atıyor. Şahsen benim en hoşuma giden kısım ara sahneler olmuştu ancak daha işlevsel olanlarına değinelim.
Frostpunk 2 daha büyük ve daha gelişmiş olduğu için pek çok yönden daha iyi, bir iki minik yöndense daha kötü. Pekala garip bir saptama farkındayım fakat durum bundan ibaret. Hayatta da böyle değil midir zaten bazen daha iyisi daha büyüğü eskiden hissettirdiği gibi içten, samimi belki de sıcak hissettirmez. Lakin bu demek değildir ki mevcuttaki kötüdür. Sarf ettiğim kelimelerin Frostpunk 2 için de geçerli olduğu kanısındayım. Frostpunk’a göre çok çok daha iyi gözükmekte. Oluşturmuş olduğu atmosfer bir hayli başarılı.
Oynanış olaraksa tam anlamıyla siyasetin mevcudiyetini hissettirmekte ve keyifli vakit geçirmenize ortam hazırlamakta. Fakat ilk oyundaki daha ufak popülasyonlarla kemiklerinize işletilen survival ruhunu bu kez çok yoğun bir şekilde hissetmek mümkün değil. Zaten hayatta kalmanın yanı sıra insan ırkının yeniden gelişme sürecine odaklandığını da söyleyebiliriz. Böylece Frostpunk 2’nin strateji kısmına ağırlık verilmiş ve topluluklara karşın tutumunuz bir hayli önemli kılmış.
Kabaca söyleyebiliriz ki yüzlerce, binlerceye hatta on binlerceye dönüşmüş. Frostpunk 2 miktar olarak çok daha fazlasının kontrolünü elimize veren ve ne halt yiyorsan ye fakat insanlığı ayakta tut üstelik geliştir diyen bir oyun. Dolayısıyla ilk oyunu oynama zorunluluğunuz olmuyor olsa da alacağınız hazzı ve deneyimi iyileştireceği gerçeği inkar edilemez. Hem mekanikleri az çok biliyor olup yenileri ile zorlanmadan başa çıkma şansınızı hem de evrene dair bildiklerinizi artıracak olmasıyla şahsi önerim bu şekilde.
11 bit Studios tarafından geliştirilen ve yayınlanan Frostpunk 2, 20 Eylül 2024 itibariyle çıkmış bulunuyor. Eğer okuyacak farklı bir inceleme arıyorsanız PS5’in ardından PC’ye de nihayet çıkan Final Fantasy 16 incelememizi değerlendirebilirsiniz.
